در اسلام تاکید بسیاری بر پاکیزگی دهان و دندان شده است و روایات بسیاری در این باره آمده است. این روایات روشن کننده بسیاری از ابهامات هستند و ناآگاهی ما نسبت به آنها، دلیلی می شود که رفتارهای غلط به راحتی در جامعۀ اسلامی رواج پیدا کند.
در اسلام، در کنار مسواک زدن، به خلال کردن دندان ها هم توجه بسیاری شده است. به روایت زیر دقت کنید:
امام کاظم (ع) نقل فرمودند که پیامبر (ص) به جعفر فرمود: دندان هایت را خلال کن؛ زیرا خلال کردن رزق و روزی می آورد. (۱)
از امام کاظم (ع) نقل شده که امام علی (ع) فرمود: روزی پیامبر (ص) از خانه خارج شدند و فرمودند: خوش به حال خلال کنندگان.
عرض شد: ای رسول خدا! این خلال کردن چیست؟
حضرت فرمود: “خلال کردن و تمیز کردن در وضو از بین انگشتان و ناخن ها و خلال کردن باقی مانده غذا. و هیچ چیز برای فرشتۀ مومن بدتر از این نیست که ببیند غذا در لابلای دهان مومن باقی مانده و او در حال نماز خواندن است. (۲)
اما خلال کردن برای خود دارای شرایط و آدابی است و با هر چیز و در هر زمان نمی توان عمل خلال کردن را انجام داد. در ضمن در روایات به خلال کردن توسط نخ دندان اشاره ای نشده است و از منظر طب سنتی، نخ های دندان دارای اسانس مورد تایید نیستند.
به برخی از آداب خلال کردن در روایات توجه کنید:
از امام کاظم (ع) نقل شده که امام علی (ع) فرمود: “پیامبر (ص) از خلال کردن با شاخه درخت، مسواک زدن با آن نهی می فرمودند و همچنین از خلال کردن با شاخه درخت انار و شاخه معطر نهی می فرمودند؛ زیرا آنها ریشه بیماری جزام را تحریک می کند. (۳)
در فصل ۵، در غذای حاضری ۲ المحاسن، از فصل بن یونس نقل شده بود و در آن آمده وقتی غذا خوردن تمام شد خلال آوردند، حضرت (امام کاظم) فرمود: “ای فضل! زبانت را در دهانت بچرخان، پس آنچه روی زبانت آمد، اگر خواستی همه آنها را بخور و آنچه را با خلال کردن ناخوشایند دیدی پس آن را خارج کن (با دهانت پرت کن).
اما بهترین گزینه برای خلال کردن دندان چوب هایی است که زمان حیات پیامبر، برای اولین بار معرفی شد. در حال حاضر به این چوب ها، چوب اراک هم گفته می شود. می توانید آنها را از عطاری ها تهیه فرمایید.
۱- مکارم الاخلاق، ص ۱۵۳، بحار، ج ۶۶، ص ۴۳۶، ح ۱.
۲- الجعفریات، ص ۱۶؛ مستدرک الوسائل، ج ۱۶، ص ۳۱۷، ح ۲؛ نوادر، ص ۴۴.
۳- الجعفریات، ص ۲۸؛ مستدرک الوسائل، ج ۱۶، ص ۳۱۹، ح ۱؛ نوادر، ص ۵۵.